Dla tych, którzy dociekają – filozoficznie o psychoterapii – kurs online
CS/10914
Człowiek i Społeczeństwo
Kurs realizowany w formie zdalnej na platformie ZOOM.
Psychiatria, a w ślad za nią praktyka psychoterapeutyczna, coraz częściej wyodrębniają się z humanistyki i zbliżają do nauk przyrodniczych. Dzięki temu w narracji o trudnościach psychicznych coraz więcej słyszymy o fizycznych przyczynach kryzysów zdrowia (np. genotyp, mikrobiota, analiza funkcjonalna OUN), a opowieści o zdrowiu psychicznym przyjmują strukturę objaw –> interwencja –> poprawa.
Filozofia, która nie jest tak pragmatycznie zorientowana jak nauki medyczne, stawia pytania tam, gdzie inni koncentrują się na działaniu. Dzięki temu stwarza szansę na szerszy namysł nad zagadnieniem zdrowia psychicznego, który obejmowałby takie pytania jak np.: gdzie są granice „normalności”? Jak (i do jakiego stopnia) możemy dotrzeć do tego, jak osoba z trudnościami odbiera rzeczywistość? Jaką koncepcję człowieka promuje kultura terapeutyczna i poszczególne szkoły psychoterapii?
Zapraszamy na kurs wszystkich tych, którym fragmentaryczny, biomedyczny lub pop-psychologiczny opis trudności psychicznych już nie wystarcza i potrzebowaliby spojrzeć szerzej. Tych, którzy gubią się w nadmiarze wiedzy o trudnościach psychicznych i poszukują sposobów na jej uporządkowanie, a także tych, którzy – po prostu – chcieliby wyrobić sobie własne zdanie na temat źródeł i charakteru „epidemii” trudności psychicznych.
- Wystarczy „dobra rozmowa”? Czym psychoterapia jest, a czym z pewnością nie?
- Wybór modalności psychoterapeutycznej czy koncepcji filozoficznej człowieka? Elementy filozofii w założeniach szkół psychoterapii: podejście psychoanalityczne i Gestalt
- Wybór modalności psychoterapeutycznej czy koncepcji filozoficznej człowieka? Elementy filozofii w założeniach szkół psychoterapii: podejście systemowe, podejście poznawczo-behawioralne.
- Szaleństwo współczesności. Społeczno-kulturowe uwarunkowania „epidemii” kryzysów psychicznych.
- Społeczne znaczenie psychoterapii: jeszcze zachęcać czy już ograniczać rozwój „kultury terapeutycznej”?
- Kryzys zdrowia, a może sensu? Egzystencjaliści o podłożu trudności psychicznych.
- Diagnoza trudności, a może wartości? Moralność w kryteriach diagnozowania zaburzeń psychicznych.
- „Co mam myśleć o tym AI?”. Filozoficzna problematyzacja używania nowych technologii w psychiatrii i psychoterapii.
- Fenomenologia i subiektywność w trudnościach psychicznych. Jak osoba z doświadczeniem trudności spostrzega świat?
- Nic o nas bez nas? Status samorzeczników i ekspertów przez doświadczenie we współczesnej psychiatrii.
Cel ogólny:
rozwinięcie u Słuchaczy zdolności krytycznego myślenia o psychoterapii jako zagadnieniu kulturowym, społecznym i epistemologicznym, a także pogłębienie wiedzy na temat filozoficznych założeń różnych szkół terapeutycznych; umożliwienie lepszego zrozumienia podstaw teoretycznych praktyki psychoterapeutycznej oraz ich konsekwencji dla diagnozy, interwencji i konstruowania obrazu człowieka w dyskursie psychologicznym.
Cele szczegółowe:
Wiedza:
- zapoznanie Słuchaczy z podstawowymi pojęciami filozofii człowieka i filozofii umysłu w kontekście psychoterapii,
- przedstawienie założeń antropologicznych i epistemologicznych głównych nurtów terapeutycznych (np. psychoanalizy, CBT, podejścia humanistycznego),
- analiza wpływu kultury terapeutycznej, procesów diagnozy oraz technologii (np. AI) na rozumienie zdrowia psychicznego.
Umiejętności:
- rozwijanie umiejętności analizy i problematyzowania podstawowych pojęć używanych w psychoterapii,
- kształtowanie umiejętności formułowania i uzasadniania stanowisk filozoficznych wobec praktyki terapeutycznej,
- ćwiczenie czytania i interpretowania tekstów filozoficznych i psychoterapeutycznych oraz dyskusji wokół nich w formie pisemnej i ustnej.
Kompetencje społeczne:
- kształtowanie postawy otwartości na różnorodne sposoby rozumienia zdrowia psychicznego i cierpienia,
- wzmacnianie refleksyjności i wrażliwości etycznej w podejściu do osób z doświadczeniem trudności psychicznych,
- rozwijanie świadomości roli społecznej i kulturowej psychoterapii oraz krytycznego dystansu do popularnych narracji psychologicznych.
Korzyści dla słuchacza:
Słuchacz:
- ma wiedzę na temat głównych podejść filozoficznych do zdrowia psychicznego i psychoterapii,
- zna wybrane koncepcje człowieka obecne w różnych szkołach psychoterapii oraz ich filozoficzne założenia,
- rozumie społeczne, kulturowe i technologiczne uwarunkowania współczesnych narracji o zdrowiu psychicznym,
- potrafi analizować i problematyzować podstawowe pojęcia używane w psychoterapii (np. diagnoza, zaburzenie, norma),
- potrafi formułować pytania i argumenty filozoficzne dotyczące psychoterapii, psychiatrii i zjawisk towarzyszących,
- umie rozróżniać i porównywać różne podejścia terapeutyczne z perspektywy ich założeń antropologicznych,
- jest otwarty na wieloperspektywiczne podejście do zdrowia psychicznego i trudności psychicznych,
- ma świadomość wpływu czynników kulturowych i społecznych na definiowanie zdrowia psychicznego,
- potrafi prowadzić refleksję nad rolą terapeuty i pacjenta w procesie leczenia oraz nad etyką oddziaływań psychoterapeutycznych.
Metody pracy:
- dyskusja moderowana,
- praca w małych grupach,
- miniwykłady wprowadzające,
- analiza tekstów i studiów przypadków,
- refleksja indywidualna i wspólna nad zadanymi pytaniami,
- elementy dialogu sokratejskiego.
Metody weryfikacji efektów kształcenia:
egzamin dla chętnych Słuchaczy:
- projekt końcowy (krótkie eseistyczne opracowanie wybranego tematu lub refleksji),
- aktywne uczestnictwo i obecność na zajęciach.
